Sử dụng hình minh họa cho bài viết là việc rất nên làm. Nó làm cho bài viết sinh động hơn, làm chỗ “nghỉ” cho mắt, cho người đọc dễ hiểu hơn bởi vì “một tấm hình đáng giá ngàn từ”. Nhưng có vài điều các bạn cần lưu ý khi sử dụng hình minh họa cho bài viết cũng như cho những thiết kế cho khách hàng hoặc trang web của mình.
Như các bạn biết qua loạt bài giới thiệu về luật bản quyền trên izwebz.com, bất cứ thứ gì trên mạng nếu không phải của bạn tạo ra đều có bản quyền. Chính vì thế hình minh họa nếu không phải bạn tự làm ra thì cũng không thuộc quyền sở hữu của bạn. Chính việc nay gây ra một số rắc rồi về mặt pháp lý nếu bạn không cẩn thận khi sử dụng hình minh họa hoặc làm nguyên liệu thiết kế trang web cho khách hàng.
Trước đây tôi cũng hay mắc lỗi này là khi muốn tìm hình minh họa cho bài viết cứ Google rồi copy hình về làm hình minh họa. Đối với những trang web nho nhỏ như izwebz thì thực tế cũng chẳng ai mấy quan tâm mà kiện cáo. Nhưng đối với những trang web lớn hơn, trang web thương mại, trang web của một công ty lớn … thì vấn đề lại khác. Có thể người giữ bản quyền của tấm hình đó sẽ kiện bạn và bạn sẽ gặp rắc rồi về mặt pháp lý. Nhẹ nhàng thì chỉ việc bỏ tấm hình còn rườm rà thì mất cả tháng để giải quyết vấn đề.
Chính vì thế mỗi khi quyết định sử dụng một tấm hình minh họa nào, bạn phải biết chắc chắn rằng mình được quyền sử dụng hình đó và sẽ không gặp rắc rồi gì về mặt pháp lý. Tôi biết dân thiết kế lưu trong máy cả ngàn tấm hình làm nguyên liệu thiết kế. Nhưng mấy ai trong số đó có bản quyền sử dụng những tấm hình này. Nếu bạn sử dụng nó để thiết kế cho khách hàng là một công ty lớn chẳng hạn. Khi người giữ bản quyền tấm hình muốn “làm tiền” thì họ sẽ kiện cáo và đòi bồi thường. Lúc đó thì sự việc sẽ rất phức tạp vì bạn sẽ là người trực tiếp chịu trách nhiệm.
Kể cả khi bạn có tài khoản được sử dụng hình ảnh trên những trang web chia sẻ hình ảnh. Nhưng bạn cũng nên bỏ chút thời gian đọc Service Agreement của họ để hiểu về những yêu cầu sử dụng hình ảnh này. Rất nhiều trong số đó cho phép bạn sử dụng cho mục đích thương mại, nhưng hầu hết lại không cho phép chia sẻ lại những hình ảnh này. Tôi biết luật bản quyền hiện nay chưa thực sự nghiêm khắc, nhưng nếu chúng ta biết luật và hiểu luật thì khi hòa nhập với luật mới chúng ta sẽ ít “bỡ ngỡ” hơn.
Kết luận
Sử dụng hình ảnh cho bài viết và thiết kế là thói quen tốt, nhưng sử dụng sao cho đúng cách là điều mỗi người làm nghề thiết kế cần phải suy nghĩ. Với những trang web nhỏ thì việc này không quá quan trọng, nhưng với những khách hàng lớn, các bạn phải hết sức cẩn thận và tránh mọi rắc rối sau này cho họ và cho mình. Chỉ một câu nói “tôi không biết luật” không thể biện minh cho bạn khi gặp rắc rối về mặt pháp lý.
